Ruim twee jaar geleden was daar opeens uit het niets het debuutalbum Speelman & Speelman van het gelijknamige duo. De broers Joost en Daan maakten furore in het theater en wilden dit materiaal op een cd zetten. Het resulteerde in een kleinkunst-cd. Twee jaar later hebben ze een radiocolumn bij Giel in de ochtend, en is er een nieuw album Wakker in de stad met een heel ander geluid. Tijd om de mannen dus in het zonnetje op een terras in hun woonplaats Haarlem aan de tand te voelen.
Jongens, vanwaar opeens dat andere geluid?
Joost: Ontwikkeling.
Daan: Ja, nee het is toch ook een bewuste keuze geweest. Het komt vanuit de muziek en natuurlijk doen we cabaret en het theater, maar vanaf kinds af aan is het altijd de muziek op nummer een geweest. En we waren er nu aan toe om een duidelijk verschil te maken.
Joost: Daarnaast drukken Jan-Peter, Joost en Bram (ex-Krezip) ook hun stempel op het geluid.
mij=Interview: Danny.
Ja, want dat was mijn volgende vraag, hoe zijn jullie bij hen terechtgekomen?
Joost: Allereerst had ik een vriendinnetje die in Krezip speelde. En Jan-Peter is al heel lang een vriend van ons. En hij woont honderd meter van me vandaan en heeft een klein studiootje.
Daan: Nou het begon eigenlijk dat hij eens naar het theater kwam en dat hij op weg naar huis wat zat te pielen op gitaar achter in de auto. En toen hadden we een heel mooi loopje gevonden en toen zijn we �s nachts doorgegaan en hebben we er een heel vet nummer van gemaakt. En daar is eigenlijk de samenwerking ontstaan.
Joost: Jan-Peter heeft ook deze plaat nu geproduceerd. Dat is ook het verschil met de vorige plaat die JB Meyers heeft geproduceerd. JB was toch meer bezig met het vertalen van het theater naar een plaat en Jan-Peter zijn aanpak is nog meer poprock georiënteerd. Hij heeft het echt van a tot z geproduceerd.
Bedoel je dan dat er ook nog veel geschrapt is?
Joost: We hebben wel vijf verschillende versies van elk liedje. En daarvan komt er maar een op de plaat. En ook veel nummers hebben de plaat niet eens gehaald. Er zitten maar een aantal songs tussen die ook in ons theaterprogramma zitten en de rest is speciaal voor deze plaat geschreven.
Op dat moment komt juist Jan-Peter langs om een gitaar op te halen. Hij krijgt de sleutels van de studio die om de hoek ligt en vervolgt weer zijn weg. “Het licht weet je inmiddels wel te vinden h�?”, roept Joost hem na. Ondertussen stel ik de volgende vraag.
Hoe gaan jullie te werk, schrijven jullie alles samen?
Joost: Het is allemaal samen. Met die nieuwe liedjes kwamen wij met een schets en dan gingen we met Jan-Peter dat uitwerken. Maar dan begint het ook met wij twee achter een piano en dat wordt dan die schets.
Jullie gaan ook het clubcircuit in met deze cd?
Joost: Zestien optredens. We beginnen hier in Haarlem. En daarna komen de festivals en dan zijn we even echt helemaal met muziek bezig.
Jullie zijn nog niet erg bekend bij het grote publiek. Wat zijn jullie verwachtingen bij deze plaat?
Joost: We hebben niet echt verwachtingen. Kijk je hoopt natuurlijk dat het opgepikt wordt maar met deze industrie weet je het nooit.
Daan: Net zoals zo�n Tim Knol. Is hartstikke goed bezig maar komt nergens op de playlist. Ontzettend jammer. We hebben al geluk dat we mogen spelen. We gaan wat dingen doen bij Giel. Bovendien gaat Frits Spits deze plaat weer promoten.
Je noemt nu Giel die toch al verantwoordelijk is voor een deel van jullie naamsbekendheid. Wordt dat een weekje �s ochtends schaamteloze promotie?
Joost: Nee, nee, dat niet. We gaan gewoon een dagje langs en doen een nummer van het album, een cover uit de top 50 en nog iets voor de podcast. En dan vrijdag gewoon onze radiocolumn. En we hebben nog een instore bij Fame met Giel voor het �uitzendbureau�.
Daan : Het werkt wel, want mensen in het theater beginnen ons ook steeds meer te herkennen. �Dat zijn toch die jongens van Giel in de ochtend�, hoor je dan wel eens.
Hoe is bij jullie het liedjes schrijven eigenlijk ontstaan?
Joost: In onze jeugd speelde ik piano en hij zong altijd. Zo is dat gegroeid. Met elkaar liedjes uitproberen thuis.
Daan: Je bent 15 of 16 jaar oud en je voetbalt samen en dan ga je hele vulgaire gore liedjes schrijven en dat groeit dan door naar serieuze liedjes.
Joost: Ja, maar jij had dat altijd al dat je wilde zingen. En dan wordt dat de theateracademie en kleine optredens en dan sta je opeens vijftien jaar later met zijn zevenen op een podium en je maakt een plaat. Dat komt door constant bezig te zijn, elke dag met muziek.
Daan: Het is ook geleidelijk ons werk geworden. Wat dat betreft hadden we ook niet zo pats boem moeten doorbreken denk ik, want dan hadden we nu niet gestaan waar we nu staan.
Wat is jullie keuze geweest om Nederlandstalig te gaan zingen?
Joost: Dat is nooit een keuze geweest. We komen hier vandaan.
Daan: Ja, Haarlem.
Joost: Nee, Nederland.
Daan: Ja, ook Nederland.
Joost: En uit Haarlem. Daar praten ze ABN. Kijk Nederlands is het beste om je in uit te drukken, je kan er qua creativiteit veel meer in kwijt. Je kunt gewoon veel mooiere beelden neer zetten die iedereen begrijpt.
Nou dat valt nog maar te bezien. De teksten van bijvoorbeeld Blöf of Van Dik Hout zijn soms onbegrijpbaar.
Daan: �Er zijn vliegtuigstoelen en miljoenen bijbedoelingen en bovendien� (zingend). Duidelijk toch?
Joost: Ja maar daar is helemaal niks mis mee. Maar wij zijn wat directer in onze teksten. Tekst is net zo belangrijk als de muziek voor ons. Het moet je raken en het moeten niet alleen de noten zijn.
Is het dan zo dat jullie ook voornamelijk door Nederlandstalige muziek worden be�nvloed?
Daan: Bij mij wel.
Joost: Nee joh, Ik heb Stevie Wonder nog nooit Nederlands horen zingen en daar was jij helemaal gek van.
Daan: Nee ok�, die niet. Maar als je het bijvoorbeeld over een idool hebt dan is Huub van der Lubbe wel een idool. En Stef Bos. Als ik soms ge�nspireerd wil raken dan zet ik dat keihard aan tijdens de afwas of als ik mijn huis opruim.
Joost: Ik heb dat bij Tom Waits. Dat heb ik thuis altijd aan staan. Of nu die plaat van Tim Knol.
Maar het zijn ook die ouwe Beatles-platen die het voor mij doen. Eigenlijk inspireert alles wel, het hoeft voor mij niet per se Nederlandstalig te zijn.
Maar voor jou moet het dan een geweldig gevoel geweest zijn om het voorprogramma van De Dijk te mogen doen?
Daan: Ja dat was wel te gek. Eerst Paradiso, toen de HMH en toen kregen we een telefoontje of we Rotterdam ook wilden doen. Ik nog bellen of dat dan om Nighttown ging, bleek het Ahoy te zijn. En natuurlijk, het publiek komt niet voor ons maar we hebben de tijd van ons leven gehad.
En dan sta je voor 10.000 man. Pak je dat dan nog anders aan?
Joost: Nee, we hebben nog nooit voor 10.000 man gestaan, dus hoe pak je zoiets aan.
Daan: Nee, we spelen gewoon. Maar de reacties op de site en achteraf waren zo overweldigend. Ja, dat is gewoon echt kicken.
Joost: Ik denk ook dat muziek maken in een stadion veel makkelijker is dan voor veertig man publiek. Je applaus is groter, je ziet ze amper en die heb je veel sneller mee. Voor een klein publiek is een andere discipline, dan ben je veel meer gefocust waar je mee bezig bent.
Toen jullie eerste cd uit kwam, had ik een beetje het gevoel dat ik met een nieuwe Acda En De Munnik te maken had. Was dat toentertijd ook het doel?
Joost: Nee, totaal niet. Vooropgesteld, enorm veel respect voor wat die jongens gedaan hebben en nog doen. Vooral hun beginperiode vind ik fantastisch. Ik vind het nu niet meer zo geweldig, niet meer zoals het was. Maar alles wat er daarna bedacht is, vind ik volkomen kut.
Daan: Ja, Acda En De Munnik zijn natuurlijk ook een beetje de grondleggers van de duo-zang in het Nederlandstalig. En iedereen vraagt ons ook daarna, maar ondertussen is er al een Veldhuis en Kemper en nu onlangs een Jurk opgestaan en dat ligt veel meer in die sound dan dat wij nu doen.
Joost: Ik heb die plaat van Jurk gehoord en dat is een exacte kopie. Ik dacht dat het Acda En De Munnik was toen ik ze op de radio hoorde, dat die een nieuwe plaat hadden gemaakt. En dat is niet erg, maar niet om hun af te vallen, ze hebben het creatief gezien niet weten te ontstijgen of een andere kant op weten te trekken. Het gaat erom dat je je eigen identiteit erin kan leggen. En dat is ons volgens mij in ieder geval gelukt